Dłutowanie jest jedną z metod obróbki skrawaniem, która polega na usuwaniu materiału z powierzchni obrabianego przedmiotu za pomocą narzędzia zwanego dłutem. Proces ten odbywa się poprzez ruch postępowo-zwrotny narzędzia w linii prostej, który powoduje usuwanie cienkich warstw materiału z obrabianej powierzchni. Dłutowanie jest stosowane głównie do obróbki powierzchni płaskich, rowków, a także do wykonywania kształtów wewnętrznych, takich jak wpusty, zęby kół zębatych i wielowypusty.
Jak działa dłutowanie?
Dłutowanie odbywa się na specjalnych maszynach zwanych dłutownicami. W procesie tym narzędzie (dłuto) porusza się liniowo względem obrabianego przedmiotu, a materiał zostaje usunięty w wyniku działania siły skrawania. Maszyny dłutownicze mogą pracować w różnych płaszczyznach – pionowej lub poziomej – w zależności od rodzaju wykonywanych operacji. Obróbka polega na kolejnym przejściu dłuta po obrabianej powierzchni, przy czym po każdym przejściu narzędzie jest przesuwane o niewielką wartość w kierunku poprzecznym, co umożliwia skrawanie na większej szerokości.
Zastosowania dłutowania:
Dłutowanie jest szeroko stosowane w przemyśle, zwłaszcza tam, gdzie wymagane jest precyzyjne kształtowanie powierzchni płaskich lub rowków. Najczęstsze zastosowania tej techniki obejmują:
- Tworzenie rowków wpustowych w elementach mechanicznych, takich jak wały i tuleje,
- Obróbka zębów kół zębatych, co umożliwia precyzyjne dopasowanie do innych elementów w przekładniach,
- Formowanie powierzchni wewnętrznych, w tym otworów o nietypowych przekrojach, np. wielowypustów,
- Obróbka płaszczyzn i rowków o nieregularnych kształtach, które trudno jest wykonać innymi metodami.
Zalety dłutowania:
- Precyzja – dłutowanie umożliwia wykonywanie detali o bardzo dużej dokładności wymiarowej i jakości powierzchni.
- Obróbka wewnętrzna – technika ta pozwala na obróbkę wewnętrznych elementów, takich jak rowki czy otwory o skomplikowanych profilach, które są trudne do osiągnięcia za pomocą innych metod skrawania.
- Wszechstronność – dłutowanie można stosować do różnych materiałów, w tym stali, stopów metali, aluminium, a nawet tworzyw sztucznych.
Typy maszyn dłutowniczych:
- Dłutownice pionowe (wcinarki) – narzędzie porusza się pionowo, a obrabiany przedmiot może być przesuwany w osi poziomej.
- Dłutownice poziome – narzędzie pracuje w poziomie, co umożliwia skrawanie długich powierzchni lub rowków.
- Dłutownice obwiedniowe – wykorzystywane do obróbki kół zębatych i wielowypustów, umożliwiają skrawanie skomplikowanych kształtów na podstawie obwiedni narzędzia.
Podsumowując, dłutowanie jest precyzyjną, choć czasochłonną metodą obróbki skrawaniem, która znajduje zastosowanie wszędzie tam, gdzie wymagana jest wysoka dokładność i kształtowanie złożonych powierzchni. Dzięki tej technologii możliwe jest tworzenie skomplikowanych kształtów wewnętrznych, rowków oraz zębów kół zębatych, co czyni ją niezbędną w wielu gałęziach przemysłu mechanicznego.
| Zdolność dłutowania | |
|---|---|
| Dłutowanie kanałów pod wpusty i wielopusty | Wysokość dłutowania do 350mm |